Kur flasim për operën, pak emra shkëlqejnë me një dritë të tillë sa Maria Callas, sopranoja greko-amerikane që e shndërroi zërin në art të gjallë dhe skenën në një hapësirë të shenjtë emocioni. Lindi më 2 dhjetor 1923 në Nju Jork, në një familje emigrantësh grekë, dhe që nga fëmijëria tregoi një pasion të jashtëzakonshëm për muzikën. Në shtëpinë e Callas, tingujt e pianos dhe meloditë e operës ishin një pjesë e përditshme por askush nuk mund ta parashikonte se ajo do të bëhej një nga artistet më të mëdha të shekullit XX. Callas filloi studimet serioze në Greqi, ku familja e saj ishte rikthyer gjatë fëmijërisë. Ajo u regjistrua në Athens Conservatoire, ku profesorët e saj menjëherë vunë re zërin e saj unik, një soprano me diapazon të jashtëzakonshëm, fuqishëm dramatik dhe në të njëjtën kohë me nuanca të hollësishme emocionalisht. Ajo nuk ishte thjesht një këngëtare por një interpretuese që mund të bënte çdo tekst dhe çdo notë të fliste drejtpërdrejt me shpirtin e audiencës. Karriera e saj filloi në Greqi dhe më pas u shtri në Itali, ku Callas u bë pjesë e operave më të mëdha të kohës. Italia, vendi ku opera lulëzonte dhe ku trashëgimia e Verdit dhe Puccinit kishte gjetur rrënjët më të forta, e mirëpriti duar- hapur. Performancat e saj të La Traviata, Norma, Tosca dhe Medea shënuan një epokë të re në interpretimin e operës. Callas nuk këndonte notat por jetonte çdo skenë, çdo fjalë dhe çdo emocion të personazhit.
Ajo ishte e njohur për teknikën e saj perfekte, fuqinë dramatike dhe aftësinë për të lëvizur audiencën. Zëri i saj kishte një diapazon të jashtëzakonshëm, duke kaluar nga pianissimo më delikate në fortissimo dramatik, duke kapur thellësitë më të errëta dhe lartësitë më sublime të shpirtit njerëzor. Jo vetëm që këngët e saj ishin muzikë por ato ishin histori të gjalla që prekën tragjedinë, dashurinë, humbjen dhe shpresën në mënyra që pak artistë kanë arritur ndonjëherë. Jeta personale e Maria Callas ishte po aq dramatike sa rolet që interpretonte. Një figurë mediatike dhe skenike, ajo u bë simbol i kontradiktave, pasioni i saj për artin, kërkimi i perfeksionit dhe dhimbja që shpesh shoqëron jetën private e bënë të jashtëzakonshme por edhe të brishtë. Marrëdhënia e saj e njohur me industrialistin Aristotel Onassis tërhoqi vëmendjen e botës, por ajo nuk e shndërroi kurrë jetën private në një spektakël publik përkundrazi, ajo vazhdoi të ishte e përkushtuar ndaj artit të saj, duke i dhënë publikut më të mirën e mundshme. Trashëgimia e Callas nuk qëndron vetëm në zërin e saj. Ajo revolucionarizoi artin e interpretimit në operë. Para saj, sopranoja shpesh këndonte notat si një objekt teknik, me Callas, çdo notë u bë një shprehje e ndjenjës, çdo frazë një histori dhe çdo performancë një eksperiencë që mbetej në memorien e publikut. Ajo tregoi se muzika nuk është thjesht tingull por komunikim shpirtëror. Callas ishte gjithashtu një inspirim për brezat e rinj të artistëve duke treguar se talenti nuk mjafton pa disiplinë, pasion dhe përkushtim. Ajo kishte aftësinë të bashkonte teknikën me emocionin, duke krijuar një model për të gjitha interpretueset e mëvonshme. Në çdo interpretim të saj, Callas sfidoi vetveten dhe audiencën.Ajo kërkonte të bënte çdo performancë të veçantë, një ngjarje që nuk mund të riprodhohej duke e shndërruar operën në një art të gjallë dhe të përjetshëm. Vlerësimi ndërkombëtar i Maria Callas është i pashembullt, kritika e njohur italiane dhe ndërkombëtare e cilësoi atë si “Divina”, një soprano që nuk kishte vetëm zë por edhe shpirt të madh. Njerëzit që dëgjuan interpretimet e saj rrëfejnë për emocione të papërshkrueshme, lot dhe dhimbje që ishin reale, edhe pse të shfaqura përmes muzikës. Për Callas, opera ishte e shenjtë dhe çdo interpretim ishte një akt përulësie ndaj artit. Ajo vdiq më 16 shtator 1977 në Paris, duke lënë pas një trashëgimi që vazhdon të frymëzojë artistë dhe dashamirës të operës në mbarë botën. Por zëri i saj nuk është zhdukur, ai jeton në regjistrime, në kujtesën e publikut dhe në çdo artist që përpiqet të bashkojë teknikën me shpirtin, emocionin me përsosmërinë, siç bëri ajo.Në fund, Maria Callas nuk ishte thjesht një këngëtare por një fenomen kulturor, një simbol i pasionit, përkushtimit dhe fuqisë së operës për të kapur zemrat njerëzore. Ajo na mëson se arti i madh kërkon sakrificë, por edhe se një zë i përkushtuar mund të bëhet përjetësisht i paharrueshëm. Çdo tingull që ajo shpalosi nuk ishte vetëm muzikë, por jetë, histori dhe emocione që mbeten të gjalla edhe pas dekadash.Në kujtim të Maria Callas, ne nuk kujtojmë vetëm një zë, por një shpirt që e bëri muzikën art të përjetshëm. Ajo na mësoi se opera nuk është thjesht performancë por jetë e shprehur përmes tingujve, se çdo frazë muzikore mund të rrëfejë dashuri, dhimbje, triumf dhe tragjedi, duke bashkuar zemrat e publikut në një emocion të përbashkët. Çdo notë e saj ishte një testament i pasionit, i sakrificës dhe i përkushtimit ndaj artit dhe çdo interpretim një përkujtim se kultura dhe muzika kanë fuqinë të tejkalojnë kohën dhe hapësirën.
Siç thoshte vetë Callas, “Unë nuk performoj vetëm për të kënaqur të tjerët por jetoj atë që këndoj. Nëse unë nuk jetoj emocionin, ai nuk ekziston për askënd tjetër.”
Këto fjalë nuk janë thjesht një reflektim personal por një thirrje universale për të përjetuar artin me shpirt dhe për ta lënë të ndikojë tek ne në thellësi.
Në këtë Ditë Botërore të Operas, ndërsa nderojmë trashëgiminë e saj dhe të gjithë atyre që kanë ndërtuar historinë e këtij arti të shenjtë, le të kujtojmë mësimin e Callas se arti i madh nuk është vetëm teknikë por edhe zemër dhe shpirt, se zëri njerëzor, kur i jepet liria dhe pasioni, mund të bëhet instrument i përjetësisë. Në çdo skenë të ardhshme, në çdo tingull operistik, do të mbetet hija e Divinës, e cila na mëson të dëgjojmë me shpirt dhe të ndiejmë me thellësi, sepse opera nuk vdes kurrë por jeton përjetësisht në ata që guxojnë të emocionohen dhe të preken nga bukuria e saj.
Ndaje
