Në Dhomën e Signaturës të Pallatit Apostolik në Vatikan ndodhet freska e famshme “Shkolla e Athinës”, krijuar nga mjeshtri italian Raffaello Sanzio midis viteve 1509–1511. Ajo konsiderohet një nga kryeveprat më të rëndësishme të artit të rilindjes dhe një nga thesaret më të mëdha të Muzeumeve të Vatikanit. Freska paraqet një telajo të madhe filozofësh dhe dijetarësh antikë, duke shfaqur harmoninë e dijes, bukurisë dhe mendimit njerëzor. Në qendër të kompozimit qëndrojnë Platoni dhe Aristoteli. Platon, me dorën e ngritur drejt qiellit, simbolizon aspiratën njerëzore për të kuptuar idetë absolute, të bukurën dhe të mirën. Aristoteli, me dorën drejt tokës, na kujton rëndësinë e realitetit, përvojës dhe arsyes së aplikuar. Rreth tyre shfaqen filozofë të tjerë si Sokrati, duke dialoguar me gjeste të gjalla, Pitagora, duke shkruar në librin e tij, Euklidi duke treguar teoritë e tij gjeometrike, Herakliti, i zhytur në reflektim të thellë dhe Diogjeni, i vendosur thjesht në tokë, simbol i skepticizmit dhe thjeshtësisë. Çdo figurë paraqitet me një karakter unik, duke treguar rrjedhat e ndryshme të mendimit dhe dijes. Arkitektura madhështore e freskës, kolonada të larta, kupola të mëdha dhe perspektiva e thellë krijon një ndjesi rendi dhe përmasash të përjetshme. Drita që depërton në hapësirë ndriçon figurat kryesore dhe thekson qendrën e kompozimit, duke i dhënë freskës një gjallëri që tejkalon kohën. Linjat e perspektivës dhe harmonitë e ngjyrave krijojnë një ndjenjë të thellë tridimensionale duke ftuar vështruesin të zhytet në dialogun e filozofëve. Por freska nuk është thjesht një portret historik. Ajo është një univers i gjallë i dijes dhe dialogut. Çdo figurë duket sikur flet, çdo gjest të fton të mendosh dhe të reflektosh mbi natyrën e jetës, të mendjes dhe të shpirtit. Ajo tregon se dija merr forma të ndryshme , filozofi, matematikë, shkencë, skepticizëm por të gjitha lidhen në një rrjet të harmonizuar, ku çdo ide dhe çdo pyetje ka vlerë.
Ndërsa qëndron para saj, ndjen se nuk je thjesht një vëzhgues. Freska bëhet një thirrje për të reflektuar mbi qëndrueshmërinë e mendimit njerëzor, mbi nevojën për të kërkuar të vërtetën dhe për të ndjekur urtësinë, siç kanë bërë këta filozofë. Ajo tregon se arti nuk është vetëm estetikë por mjet për të menduar, për të ndjerë dhe për të marrë pjesë në një dialog të përjetshëm që kapërcen shekujt.
Shkolla e Athinës nuk është vetëm një pikturë e antikitetit apo e rilindjes por një meditim mbi dijen, arsyen dhe shpirtin njerëzor. Ajo na kujton se çdo njeri është pjesë e këtij dialogu të përjetshëm dhe se të menduarit, pyetja dhe kërkimi i të vërtetës janë përjetësisht të lidhura me qenien tonë. Çdo vizitor largohet me ndjesinë se ka prekur diçka më të madhe se arti,një pjesë të shpirtit të mendimit njerëzor dhe të urtësisë që nuk shuhet kurrë.
Ndaje
